Specialistische cursus Narratieve systeemtherapie

De School voor systemische opleidingen organiseert jaarlijks opnieuw een specialistische cursus Narratieve systeemtherapie.
Deze cursus is een verplicht onderdeel van de opleiding tot systeemtherapeut, maar kan ook worden gevolgd als bij- en nascholing door reeds erkende systeemtherapeuten. Tevens staat de cursus open voor gz-psychologen, psychotherapeuten, klinisch psychologen , psychiaters, pedagogen, basispsychologen, kind- en jeugdwerkers, ambulante gezinswerkers, en andere hulpverleners in het werkveld die zich willen verdiepen in de narratieve psychotherapie.

Voor data en kosten zie de Praktische Informatie onderaan deze pagina.

Hoofddocent Jan Olthof

Hoofddocent van de opleiding is Drs. Jan Olthof. Jan Olthof is psychotherapeut, supervisor en leertherapeut bij de NVRG. Hij is oprichter van de School voor systemische opleidingen te Bunde en is als psychotherapeut zelfstandig gevestigd in psychotherapiepraktijk "Het verbindend patroon" te Bunde. Hij was gedurende ruim 30 jaar als consulent behandeling verbonden aan de afdeling Gezinspsychiatrie van GGZ-instelling Yulius in Barendrecht. Naast het boek De mens als verhaal (1994), dat hij samen met Eric Vermetten schreef, is Jan Olthof auteur van het Handboek Narratieve psychotherapie (2012), waarvan de Engelse vertaling recent is verschenen bij uitgeverij Karnac.

Mededocente Mariëlle Gelissen

Mariëlle Gelissen is psychologe en erkend als relatie-en gezinstherapeute door de Nederlandse Vereniging voor relatie-en gezinstherapie (NVRG). Mariëlle is werkzaam als vrijgevestigde en als systeemtherapeute verbonden aan de praktijk van Jan Olthof te Bunde (Zuid Limburg, Nederland). Zij is mede-oprichtster van de School voor Systemische opleidingen. Mariëlle leidt een aantal werkplaatsen en is mede-opleider en coördinator van de School.

Doelgroep

Deze cursus is interessant voor GZ-psychologen (i.o.), psychotherapeuten (i.o.), klinisch psychologen (i.o.), psychiaters (i.o.), artsen, pedagogen, basispsychologen. Met andere woorden; een relevante Master als vooropleiding.De doelgroep voor deze verdiepingscursus vormen systeemtherapeuten in opleiding die zelfstandig systeemtherapieën doen.

Achterliggende visie

Deze specialistische cursus bouwt voort op het gedachtegoed van Milton Erickson en Gregory Bateson, de voorvaderen van de narratieve psychotherapie die leefden en werkten aan het eind van de vorige eeuw. Erickson bracht in de wereld van de psychotherapie de verfijnde kunst van het invoegen, het helend taalgebruik, het vertellen van verhalen en het gebruik van metaforen en anekdotes. Hij zag symptomen als verhalen, die niet op een andere manier verteld konden worden. Voor hem was het onbewuste een bron van wijsheid, mogelijkheden en oplossingen. Al deze aspecten waren volstrekt nieuw in die tijd. Erickson legde de nadruk op de positieve rol van het onbewuste. Anders dan bij Freud was voor Erickson het onbewuste een onuitputtelijke bron van creatieve zelfheling. Uit het gedachtegoed van Erickson is de NLP voortgekomen, de oplossingsgerichte therapie en de narratieve psychotherapie. Bateson is de grondlegger van het systeemdenken binnen de sociale wetenschappen. Hij richtte de Palo Alto onderzoeksgroep op die communicatieprocessen ging bestuderen in de psychiatrie. Deze groep betrok voor het eerst gezinnen bij de behandeling en zij staat aan de wieg van de gezinstherapie. Bateson is bekend om zijn ecologisch denken, het denken over evenwichtsprocessen in grotere systemen en de wijsheid van het verbindend patroon in de ecologie, zijnde verwante (overeenkomstige) patronen in biologische en psychologische samenhangen. Bateson en Erickson zijn hun hele leven bevriend geweest en Bateson stuurde al zijn medewerkers naar Erickson om de kunst en de aesthetiek van psychotherapie te leren. Anderson en Goolishen beschreven familiesystemen als problem determined systems en later als linguistic systems waarmee zij een andere wijze van denken introduceerden in therapie en de rol van taal en de macht van het spreken hernieuwd accentueerden. Michel White en David Epston vervolgens brachten via Foucault de macht van het taalgebruik, het recht van spreken en het overheersende vertoog, de systeemtherapie binnen.

Algemeen

In deze cursus wordt de narratieve psychotherapie behandeld zoals die zich, vanuit het denken van Erickson en Bateson, via Anderson en Goolishen en White en Epston heeft ontwikkeld binnen de systeemtherapie.

Opzet van de cursus

In deze cursus zal de narratieve psychotherapie zoals die zich heeft ontwikkeld binnen de systeemtherapie, worden behandeld aan de hand van de volgende onderwerpen:

• De historische situering van de narratieve psychotherapie/systeemtherapie in de overgang van het modernisme naar het postmodernisme.
• De verschillende stromingen binnen de narratieve psychotherapie/systeemtherapie zoals:
• De samenwerkende, collaboratieve benadering van bijvoorbeeld H. Anderson en B. Madsen
• De op taal en tekst gerichte benadering van Jan Olthof, die zich verbindt met de wereld van poëzie, literatuur, film, theater, kunst en sport
• De dialogische benadering van o.a. Seikkula, gericht op het creëren van een spreekgemeenschap.

Inhoud

In de cursus zal veel aandacht gegeven worden aan meerstemmigheid en meervoudigheid en het bestaan van meerdere-soms conflicterende- verhalen naast elkaar. Allereerst zullen de cursisten geholpen worden een verdere gevoeligheid te ontwikkelen voor taal,tekst en betekenis en voor metaforisch taalgebruik in het bijzonder. Vervolgens zal de kunst en de techniek van het invoegen binnen meerstemmigheid verder verfijnd worden. Filmfragmenten die kunnen helpen om de gevoeligheid voor meervoudige perspectieven verder te ontwikkelen, zullen worden aangeboden. Aan de hand van deze filmfragmenten zal intensief geoefend worden. De sociale context zal uitgebreid aan bod komen: gesitueerdheid van uitspraken, kennis en waarheid; historiciteit, klasse, gender en economische positie. Sensitiviteit voor de sociale context zal verder ontwikkeld worden ten einde de vaardigheden te leren om een therapeutische context te creëren -binnen een hiërarchie van betekenis zoals de cliënten die aangeven – waarin het probleemverhaal verruimd, genuanceerd en gedeconstrueerd kan worden. Het leren maken van een behandelkader is de volgende fase in de cursus. In een therapeutisch behandelkader is er plaats voor alle leden van de spreekgemeenschap, voor alle deelnemende stemmen en is er tot een samenwerking gekomen met alle betrokkenen van het therapeutisch systeem dat de cliënten samen met de therapeut vormen. Het gebruik van de zogenaamde narratieve ruimte, de derde ruimte die nodig is om nieuwe verhalen te laten ontstaan zal een belangrijk onderdeel zijn van de cursus. De zogenaamde narratieve cirkel omvat de verfijnde vaardigheden om in te voegen, weet de verschillende stemmen en perspectieven in de context te laten spreken en komt dan tot een door de dialoog en samenwerking overeengekomen behandelkader.

De leerweg in deze cursus zal ervaringsgericht zijn. Binnen een veilige en vrije ruimte zullen de deelnemers geholpen worden uitgebreid te experimenteren en te oefenen met verschillende werkvormen. Het begrip enactment van Minuchin is hierbij belangrijk: cursisten worden geholpen om situaties te ensceneren, in scene te zetten, tot actie te komen met de gezinnen ten einde een creatieve spanning te laten ontstaan die er voor zorgt dat er ook echt iets gebeurt in de sessie. Enscenering is de techniek of eigenlijk de manier van werken waarbij de therapeut de het gezin uitnodigt met hem of haar samen in actie te komen.

Duur van de cursus

7 donderdagen, van 9.30 tot 17.00

Werkvormen

• Theoretische inleidingen door de docent
• Bestuderen van filmfragmenten en kunstafbeeldingen
• Oefenen aan de hand van deze fragmenten
• Intensieve oefeningen met de hele groep rondom invoegen
• Oefeningen rondom enactment
• Oefeningen in de methodiek van het werken met baboeshka´s
• Oefeningen rondom het creëren van een therapeutische context
• Oefeningen in het maken van een behandelkader
• Bekijken en bespreken van de door cursisten ingebrachte filmopnames
• Literatuurbespreking

Leerdoelen

Aan het einde van de cursus zal de cursist:

• Gevoelig geworden zijn voor taal en tekst en metaforisch taalgebruik
• Vaardigheden ontwikkeld hebben om met meerstemmigheid en meervoudige perspectieven om te gaan
• In staat zijn om een therapeutische context te organiseren en een op samenwerking gerichte therapeutische relatie te ontwikkelen met het hele gezins-en familiesysteem
• Zich bewust zijn van de eigen gesitueerdheid als systeemtherapeut en de ervaringen van de cliënten te situeren in een maatschappelijk en historisch perspectief.

Iedere cursist zal een filmopname van een sessie laten zien waarin zijn of haar ontwikkelde vaardigheden rondom narratieve therapie zichtbaar worden gemaakt.

Toetsing

De cursisten zullen aan het einde van de opleiding een video-opname laten zien met een sessie uit hun werkveld waarin het geleerde zichtbaar wordt gemaakt. Tevens zal er een reflectieverslag worden gevraagd op het behandelproces en een verbatim van een essentieel deel van de sessie.

Een reflectieverslag van de ontwikkeling die de cursist heeft doorgemaakt tijdens de opleiding rondt de opleiding af.

Locatie en data

School voor Systemische Opleidingen
Schoolpad 7
6241 CK Bunde (Zuid-Limburg)
 

Data en tijden

7 donderdagen van 9.30 tot 17.00

Dagindeling
Opleiding: 9.30 – 11.15
Koffiepauze: 11.15-11.25
Opleiding: 11.25-13.00
Lunch: 13.00-13.45
Opleiding: 13.45- 15.30
Koffiepauze: 15.30-15.40
Opleiding: 15.40-17.00

NST 2024

NST dag 1 do 4-4-2024 9:30
NST dag 2 do 18-4-2024 9:30
NST dag 3 do 16-5-2024 9:30
NST dag 4 do 30-5-2024 9:30
NST dag 5 do 13-6-2024 9:30
NST dag 6 do 27-6-2024 9:30
NST dag 7 do 4-7-2024 9:30

NST 2023

NST dag 1 do 20-4-2023 9:30
NST dag 2 do 11-5-2023 9:30
NST dag 3 do 25-5-2023 9:30
NST dag 4 do 8-6-2023 9:30
NST dag 5 do 15-6-2023 9:30
NST dag 6 do 29-6-2023 9:30
NST dag 7 do 13-7-2023 9:30

Prijs

Deelname aan de specialistische cursus Narratieve Psychotherapie-Systeemtherapie kost € 1650.

Gelieve het cursusgeld na inschrijving en bevestiging van deelname over te maken naar
rekeningnummer: NL93 ABNA 0438168062
t.n.v. School voor systemische opleidingen te Bunde.

Erkenning

NVRG
Deze specialistische module ‘narratieve systeemtherapie’ is door de Nederlandse Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapie (NVRG) erkend als onderdeel van de opleiding tot geregistreerd systeemtherapeut. Het draaiboek staat bij de NVRG geregistreerd onder nr. D19028. De erkenning is toegekend voor 5 jaar (tot 09-12-2024).
 

Verplichte basisliteratuur: door deelnemers zelf aan te schaffen

Olthof, J. (2012). Handboek Narratieve psychotherapie. Uitgeverij de Tijdstroom, Utrecht.

Olthof, J & Zwartjes G. Usb Gezinstherapie in de praktijk. School voor Systemische opleidingen

Madsen, B. (2011). Samenwerkingsgerichte hulpverlening met multi-gestresseerde gezinnen. Uitgeverij Garant, Antwerpen

Rober, P. (2012). Gezinstherapie in de praktijk. Acco Leuven.

De overige literatuur van deze module wordt achteraf, dus ná elke lesdag, gelezen en wordt digitaal naar de deelnemers verzonden.

Je kunt je voor de opleiding aanmelden door je persoonsgegevens, cv en motivatie voor deelname te mailen aan
Mariëlle Gelissen
Psycholoog / Systeemtherapeut
Erkend opleider, supervisor, leertherapeute en
Opleidingscoördinator van de school
E-mail: info@schoolvoorsystemischeopleidingen.nl
Telefoon: 0031 6-18050855

Desgewenst kun je met Mariëlle contact opnemen voor meer informatie.