Leergang Hedendaagse filosofie en narratieve systeemtherapie

De leergang wordt gegeven door de filosoof Jan Flameling. Jan Flameling (1950) studeerde filosofie in Groningen, Amsterdam, Keulen en Berkeley. In 1994 richtte hij het Filosofisch Bureau Ataraxia op en van daaruit werkt hij als docent, trainer en gespreksbegeleider. Meer informatie: www.janflameling.nl

Sinds enkele jaren geeft Jan Flameling in samenwerking met Jan Olthof en diens School voor systemische opleidingen in Bunde seminars Filosofie en narratieve therapie. Tijdens de bijeenkomsten zullen Jan Flameling en Jan Olthof de verbinding leggen tussen de filosofische opvattingen en de praktijk van de systeemtherapie.

De jaarlijks terugkerende leergang filosofie wordt gegeven door hoofdopleider Jan Flameling van het Filosofisch Bureau Ataraxia. De leergang biedt een kennismaking met de opvattingen van een aantal belangrijke hedendaagse denkers. Gedurende de leergang kom je te weten dat in de hedendaagse filosofie

- een taal-analytische wending heeft plaats gevonden
- een nieuwe benadering van ‘het zelf’ is aangeboden.

Vanzelfsprekend worden ook de implicaties van deze opvattingen voor de narratieve systeemtherapie besproken.

In narratieve systeemtherapie houden we ons bezig met de woorden, zinnen en verhalen van onze cliënten. We worden geraakt door hetgeen verteld wordt en vaak gaat het om dominante verhalen waardoor de cliënten niet in staat zijn om ruimte te maken voor minder beperkende opvattingen over zichzelf en de ander. In therapie sluiten we aan bij deze beperkende verhalen en zoeken samen met de cliënten en het systeem naar betekenissen die openingen bieden voor een ander en beter perspectief.

Maar hoe zijn we hier toe gekomen? Wie waren de grondleggers van ons gedachtegoed. En welke aspecten van het gedachtegoed van deze denkers herkennen wij heden ten dage in onze therapeutische praktijk?

In deze leergang word je verrast door het gedachtegoed van een aantal denkers die passen in een al lang bestaande traditie en ontdek je de wortels van dit denken. De narratieve psychotherapie wordt in een hedendaags filosofisch kader geplaatst.

De leergang biedt een kennismaking met de opvattingen van een aantal belangrijke hedendaagse denkers. Gedurende de leergang kom je te weten dat hedendaagse denkers aandacht zijn gaan besteden aan de verhouding tussen taal en werkelijkheid en dat zij ons voorstellen het zelf, onszelf, anders op te vatten dan we gewend zijn.

Tijdens de bijeenkomsten worden ook artikelen besproken van therapeuten zoals Tom Andersen, Harlene Anderson, Jan Olthof, Peter Rober, Jasmina Sermijn en Michael White, die het gedachtegoed van de hedendaagse denkers al in de praktijk toepassen.

Het programma bestaat uit zes bijeenkomsten met een ochtend- en middagsessie. Info over programma en data vind je terug in het menu overige opleidingen: https://www.schoolvoorsystemischeopleidingen.nl/opleidingen

• Bijeenkomst 1 
  Filosofie - van Plato tot Friedrich Nietzsche
• Bijeenkomst 2 
  Taalspelen en bestaan verstaan
  Ludwig Wittgenstein II en Martin Heidegger
• Bijeenkomst 3 
  Discours, deconstructie en gastvrijheid
  Michel Foucault en Jacques Derrida

• Bijeenkomst 4 
  Het zelf als rizomatisch van aard en het man-vrouw onderscheid
  Gilles Deleuze, Luce Irigaray en Rosi Braidotti
• Bijeenkomst 5 
  Ethiek en neurobiologie
  Emmanuel Levinas en Antonio Damasio
• Bijeenkomst 6 
  Hedendaagse filosofie en narratieve systeemtherapie
  Peter Bieri, Tom Andersen, John Shotter en Jan Olthof

Bijeenkomst 1

Filosofie - van Plato tot Friedrich Nietzsche

Tijdens de eerste bijeenkomst volgen we in vogelvlucht de ontwikkelingen in de Westerse wijsbegeerte (van Plato tot Friedrich Nietzsche).
We komen te weten hoe in de Oudheid filosofie werd opgevat als 'politicologisch project', dat Plato de mens opvatte als lichaam en ziel, dat kennisverwerving een kwestie was van door woorden van de meester de waarheid herinneren respectievelijk van schouwen van de waarheid door reiniging van de ziel.
We komen ook te weten hoe in de moderne tijd filosofie werd opgevat als epistemologisch project, dat René Descartes verantwoordelijk is voor de 'uitvinding' van de geest en van de mens als 'ik denk' en dat kennisverwerving een kwestie van mentaal constructivisme is.
Tot slot komen we te weten dat Friedrich Nietzsche filosofie opvatte als een esthetisch-ethisch project en de mens als een kunstzinnig scheppend wezen, dat als enkeling krachtig in het leven hoort te staan. Gedurende de bijeenkomst bespreken we vanzelfsprekend de eventuele implicaties van de opvattingen van Plato, Descartes en Nietzsche voor de therapeutische praktijk.

Bijeenkomst 2

Taalspelen en bestaan verstaan
Ludwig Wittgenstein II en Martin Heidegger

Tijdens de tweede bijeenkomst maken we kennis met de opvattingen van de twee 'reuzen'van de Westerse filosofie van de twintigste eeuw: Ludwig Wittgenstein en Martin Heidegger. Wittgenstein is verantwoordelijk voor de 'linguistic turn' in de Westerse filosofie. Filosofie wordt door hem opgevat als taalanalyse. In zijn boek Filosofische onderzoekingen toont hij dat de betekenis van woorden ontstaat tijdens het gebruik, dat wij deelnemen aan taalspelen, dat het gebruik van taal dan ook (spel)regelgeleid is. Heidegger vat filosofie op als zijnsverstaan. In zijn boek Zijn en tijd stelt hij voor het zelf op te vatten als 'er zijn' (Dasein), biedt hij een analyse van ons bestaan als relationeel en temporeel van aard en roept hij op het bestaan vorm te geven vanuit het besef dat je in betrekkingen bent en vanuit een gevoel van betrokkenheid. Gedurende de bijeenkomst bespreken we vanzelfsprekend de implicaties van de opvattingen van Wittgenstein en Heidegger voor de therapeutische praktijk.

Bijeenkomst 3

Discours, deconstructie en gastvrijheid
Michel Foucault en Jacques Derrida

Tijdens de derde bijeenkomst maken we kennis met de opvattingen van Michel Foucault en Jacques Derrida. Foucault laat zien dat elke gespreksgemeenschap een orde van spreken (discours) kent – een samenhang van krachtenveld en heersende opvattingen, die met behulp van een aantal procedures in stand wordt gehouden. Derrida toont aan dat het Westerse denken een bepaalde conceptuele constructie kent – in hiërarchisch gestructureerde, binaire opposities. De analyse van het 'discours' maakt echter ook een verandering mogelijk, de analyse van de constructie van ons denken maakt ook deconstructie mogelijk. Gedurende de bijeenkomst bespreken we vanzelfsprekend de implicaties van de opvattingen van Foucault en Derrida voor de therapeutische praktijk.

Bijeenkomst 5

Ethiek en neurobiologie
Emmanuel Levinas en Antonio Damasio

Tijdens de vijfde bijeenkomst maken we kennis met de opvattingen van Emmanuel Levinas en Antonio Damasio. Levinas stelt dat – anders dan tot nu toe gebruikelijk – ethiek heteronomie als grondbeginsel zou moeten hebben, dat elke handelingssituatie een ethische dimensie heeft en dat je in staat bent – door te 'luisteren' naar het gelaat van de ander – te doen wat de ander vraagt. Damasio toont aan dat wij – op basis van hersen- en zenuwstelstelcapaciteit – in staat zijn in handelingssituaties te voelen wat er gaande is en wat er van ons gevraagd wordt. Gedurende de bijeenkomst bespreken we vanzelfsprekend de implicaties van de opvattingen van Levinas en Damasio voor de therapeutische praktijk.

Locatie 

Voor leden van de NVRG levert deelname aan de leergang 36 accreditatiepunten op.

De leergang kan ook door mensen uit andere werkvelden worden gevolgd. Zo deden het afgelopen jaar mensen mee die werkzaam waren in het onderwijs, de gezondheidszorg en organisatieadvies.

Je kunt je aanmelden voor de leergang door je persoonsgegevens, cv en motivatie voor deelname te mailen naar Mariëlle Gelissen
Psycholoog / Systeemtherapeut / Opleider
Coördinator School voor systemische opleidingen
E-mail: info@schoolvoorsystemischeopleidingen.nl 
Telefoon: 0031 6-18050855